Zwycięzcy i zwyciężeni — więźniowie obozów sowieckich

Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Łodzi / Muzeum Pamięci Sybiru

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, dyrektor Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – Filia w Piotrkowie Trybunalskim dr hab. Janusz Budziński oraz dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi dr Dariusz Rogut zapraszają na międzynarodową konferencję naukową pt. Zwycięzcy i zwyciężeni – więźniowie obozów sowieckich.

Konferencja stanowi kontynuację tematyczną sesji dotyczących więzień i obozów sowieckich zorganizowanych w latach 2011-2012. Jej celem jest przedstawienie aktualnego stanu badań nad wszelkimi aspektami związanymi z funkcjonowaniem obozów sowieckich, ich strukturą i losami osadzonych w nich więźniów, w tym Polaków i żołnierzy Armii Krajowej. Poza przedstawicielami polskiego świata nauki udział w konferencji potwierdzili historycy z Białorusi, Estonii, Finlandii, Litwy, Niemiec, Rosji, Ukrainy i Węgier.

Konferencja odbędzie się 8-9 listopada 2017 r. w sali konferencyjnej hotelu Novotel przy al. Józefa Piłsudskiego 11a w Łodzi.

Program:

8 listopada

godz. 10.00-10.30 rozpoczęcie konferencji

godz. 10.30-12.00

dr Aleksander Kapustin (Zarząd Archiwów Obwodu Swierdłowskiego) – Represje w ZSRS w latach 20.-30. w powszechnej świadomości obywateli

prof. Aleksander Riepiniecki (Państwowy Uniwersytet Społeczno-Pedagogiczny w Samarze) – Jeńcy wojenni II wojny światowej: liczebność, praca i problematyka organizacji warunków bytowych w obozach

dr Attyla Seres (Węgierska Akademia Nauk) – Węgierscy jeńcy wojenni w obozach sowieckich – zarys problematyki

godz. 12.00-12.30 przerwa

godz. 12.30-14.00

prof. Andrzej Hilger (Niemiecki Instytut Historyczny w Moskwie) – Niemieccy jeńcy wojenni w ZSRS (1941-1956) – zarys problematyki

Omar Tushurashvili (Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji) – Sowieckie obozy na terytorium Gruzji (1939-1949) – zarys problematyki

prof. Dymitr Frołow (Narodowe Archiwum Finlandii) – Fińscy jeńcy wojenni w ZSRS (1939-1944) – specyfika warunków przetrzymywania

godz. 14.00-15.00 przerwa

godz. 15.00-16.30

prof. Aleksander Potilczak (Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny w Kijowie) – Sowieckie obozy dla jeńców wojennych na terytorium Ukrainy (1939-1954) – aspekt strukturalno-organizacyjny

prof. Aleksy Zacharczenko (Moskiewski Uniwersytet Pedagogiczny – Filia w Samarze) – Jeńcy wojenni NKWD-MWD ZSRS jako siła robocza wykorzystywana w gospodarce sowieckiej – na przykładzie obozów GUPWI na Powołżu

dr Meelis Saueauk (Estoński Instytut Pamięci Historycznej) – Bataliony robocze (1941-1943) – bataliony śmierci

godz. 16.30-17.30 dyskusja i podsumowanie

9 listopada

godz. 10.30-12.00

dr Artiom Łatyszew (Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Moskwie) – Obozy kontrolno-filtracyjne NKWD (1942-1946) – aspekt instytucjonalny i społeczny

prof. Anatol Szarkow (Akademia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Białoruś) – Polscy jeńcy wojenni w obozach NKWD na terytorium BSRS (wrzesień-październik 1939 r.) – warunki pobytu i ich losy

prof. Michał Suprun (Północny [Arktyczny] Uniwersytet Federalny w Archangielsku) – Obywatele polscy w obozach północnych i osadach specjalnych w latach II wojny światowej

godz. 12.00-12.30 przerwa

godz. 12.30-14.00

dr Arūnas Bubnys (Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy) – Obóz w Prawieniszkach (1940-1941) – likwidacja więźniów

dr Aleksandra Arkusz (Uniwersytet Jagielloński) – Żołnierze Armii Krajowej internowani w Związku Sowieckim (1944-1947)

prof. Małgorzata Ruchniewicz (Uniwersytet Wrocławski) – Powroty z Gułagu – repatriacja żołnierzy Armii Krajowej z zesłania i obozów w ZSRS (1955-1959)

14.00-15.00 przerwa

15.00-16.30

Milena Bykowska (Polska Akademia Nauk) – Identyfikacja polskich obywateli zmarłych w obozach sowieckich (1944-1947) – perspektywy badań

dr Dariusz Węgrzyn (IPN – Oddział w Katowicach) – „Zapiszcie imiona”. Baza danych mieszkańców Górnego Śląska deportowanych do ZSRS w 1945 r. – propozycje, źródła, reakcje społeczne

dr Dariusz Rogut (IPN – Oddział w Łodzi / UJK w Kielcach – Filia w Piotrkowie Trybunalskim) – Dr mjr Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” (1903-1975) – lekarz, oficer Armii Krajowej, sowiecki więzień polityczny

godz. 16.30-17.00 dyskusja i podsumowanie

Partnerami przedsięwzięcia są Kuratorium Oświaty w Łodzi oraz Muzeum Pamięci Sybiru. Wydarzeniem towarzyszącym konferencji będzie przygotowany staraniem Muzeum Pamięci Sybiru panel dyskusyjny Więzienna codzienność w sowieckich systemach obozowych, który odbędzie się 6 listopada 2017 r. o godz. 11.00 w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A, audytorium, VI piętro). Poprowadzi go prof. Wojciech Śleszyński (Muzeum Pamięci Sybiru, Uniwersytet w Białymstoku), a wśród prelegentów znajdzie się dr Dariusz Rogut.