Madonna i książę. Sobiescy na Śląsku

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

plac Powstańców Warszawy 5

Madonna i książę. Sobiescy na Śląsku

15 marca – 22 maja 2022 roku

Kuratorka wystawy: Małgorzata Macura

Listy królowej Marysieńki do syna, zegar podarowany przez Jana III sanktuarium w Rudkach, słynna Madonna Sobieskich z wrocławskiej katedry – to niektóre z zabytków prezentowanych na tej wystawie. Celem ekspozycji jest przypomnienie związków rodziny Sobieskich ze Śląskiem.

Wystawa odsłania kulisy pojawienia się królewiczów Sobieskich na Śląsku na przełomie XVII i XVIII wieku – mówi pani Małgorzata Macura, kuratorka wystawy. – Głównym bohaterem ekspozycji będzie Jakub Ludwik Sobieski (1667–1737), najstarszy syn Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery d’Arquien. Królewska para liczyła, że stanie się on sukcesorem korony, a Sobiescy będą trwać jako potężna dynastia królewska. Stało się jednak inaczej. Przeznaczeniem Jakuba nie był Wilanów, a Oława i Żółkiew.

Prawa do Oławy królewicz uzyskał w 1691 r. dzięki małżeństwu z Jadwigą Elżbietą Neuburską (1673–1722). Początkowo miasto nie było stałą rezydencją księcia. Stało się nią dopiero po przegranej elekcji na króla Polski w 1697 r. Jakub objął oławski zamek po Ludwice Anhalckiej (1631–1680), matce ostatniego śląskiego Piasta, i rezydował na nim z przerwami do 1734 r.

Na ekspozycji pokazane zostaną dzieła sztuki związane z rodziną Sobieskich, zachowane na Dolnym Śląsku. Jedną z największych atrakcji będzie pierwsza muzealna prezentacja Madonny Sobieskich – obrazu, który do dziś otoczony jest kultem. List własnoręcznie pisany przez Marię Kazimierę do syna Jakuba odsłoni przygotowania do ślubu z Ludwiką Karoliną Radziwiłłówną – jedną z najbardziej pożądanych, ale i stawiających na swoim (o czym przekonał się sam książę) kobiet tamtych czasów. Zwiedzający poznają także lokalnego złotnika będącego na usługach Jakuba Sobieskiego, Johannesa Chmurowskiego, którego prace do tej pory uznawane były za niezachowane.

Jednym z ciekawszych eksponatów będzie zegar wypożyczony z kościoła w Dziesławiu, na którego cyferblacie namalowano bitwę pod Parkanami. Obiekt, ofiarowany w XVII w. przez króla Jana III do sanktuarium w Rudkach na Kresach Wschodnich, przetrwał tylko dzięki determinacji kresowian przesiedlonych na Dolny Śląsk po zakończeniu II wojny światowej. Historia tego zegara oraz pozostałych artefaktów prezentowanych na tej kameralnej wystawie osnuta została wokół mierzenia się Jakuba z legendą ojca.

Wystawie towarzyszy bogato ilustrowany folder.

Wybrane wydarzenia edukacyjne towarzyszące wystawie

Dla dorosłych:

27 marca, 10 i 23 kwietnia, 15 i 22 maja, godz. 13.00 – oprowadzania kuratorskie po wystawie, prowadzenie: pani Małgorzata Macura

Wtorki i czwartki w czasie trwania wystawy, godz. 12.00 i 14.00 – 15 minut z Madonną Sobieskich – cykl oprowadzań po wystawie, prowadzenie: edukatorzy MNWr

19 marca, godz. 16.00 – Życie kulturalne królewiczów Sobieskich na Śląsku – wykład pani Małgorzaty Macury

2 kwietnia, godz. 16.00 – Sobiesciana. Krótka opowieść o budowaniu legendy i trwaniu pamięci o rodzie Sobieskich – wykład pani dr Marty Gołąbek (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)

9 kwietnia, godz. 16.00 – „Pod tym znakiem zwyciężysz”. Kult maryjny w kręgu rodziny Sobieskich i jego znaczenie – wykład pana Jarosława Pietrzaka

30 kwietnia, godz. 12.00 – Śladami Sobieskich – spacer po Oławie, prowadzenie: pan dr hab. Piotr Oszczanowski i pani Małgorzata Macura

7 maja, godz. 16.00 – Archiwum Sobieskich z Oławy – zawartość i burzliwe losy – wykład dr Anny Ziemlewskiej (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)

Dla dzieci:

19 marca, godz. 11.00 – Sukienki Madonny – warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku od 6 do 12 lat, prowadzenie: pani Izabela Trembałowicz-Chęć

30 kwietnia, godz. 11.00 – Być jak sarmata. Wychowanie i moda czasów Jana III Sobieskiego – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 15 lat, prowadzenie: pan Grzegorz Wojturski