Kwatera ze sceną z legendy św. Piotra

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Kolejny wyjątkowy zabytek powrócił do Wrocławia. Pod koniec ubiegłego roku Muzeum Narodowe we Wrocławiu zakupiło na aukcji średniowieczną kwaterę z przedstawieniem wyświęcenia św. Marka na biskupa przez św. Piotra Apostoła. Od 21 lutego do 26 marca 2023 roku można ją oglądać na wystawie stałej Sztuka śląska XIV–XVI wieku w Gmachu Głównym przy pl. Powstańców Warszawy 5.

Zakup przez muzeum na rynku aukcyjnym cennego dzieła sztuki średniowiecznej to niecodzienne wydarzenie – mówi pan dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr.

Pozyskany obraz ma nie tylko udokumentowaną śląską historię, lecz także w swojej treści pozostaje ewenementem ikonograficznym. Scena z legendą św. Piotra, na której widnieje pierwszy biskup Rzymu wyświęcający św. Marka na biskupa Aleksandrii, nie należy bowiem do kanonu przedstawień tych świętych. Dlatego to dzieło z około 1460 r., warsztatu Mistrza Ołtarza św. Wolfganga z Norymbergi, jest i wartościowe artystycznie, i wyjątkowo ciekawie ilustruje początki chrześcijaństwa.

Kwatera przed wojną znajdowała się w prywatnej kolekcji rodziny von Maltzanów w Miliczu. Jak utrzymywali, pochodzić miała z terenów Górnego Śląska. Niestety, dotychczas nie udało się ustalić żadnych dokładniejszych informacji związanych z miejscem jej pozyskania. Kwatera stanowiła niegdyś część większego zespołu – najpewniej malowanej tablicy mogącej m.in. pełnić funkcję środkowej części nastawy ołtarzowej – informuje pani Agata Stasińska z Galerii Sztuki XII–XV w.

Szczęśliwie dzięki katalogowi wystawy Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters, zorganizowanej we Wrocławiu w 1926 r., znany jest wygląd trzech kolejnych elementów tego dzieła. Dwa panele, odpowiadające rozmiarami zakupionemu na aukcji, przedstawiały cudowne uwolnienie św. Piotra z więzienia przez anioła oraz – najpewniej – konfrontację św. Piotra i Szymona Maga przed obliczem Nerona. Na środkowej, odpowiednio większej kwaterze, wyobrażona została natomiast scena aresztowania św. Piotra na rozkaz Heroda Agryppy. Los tych paneli pozostaje jednak do dziś nieznany.

Pozyskane dzieło stanowi niezwykle cenny nabytek nie tylko ze względu na niepodważalną klasę artystyczną, lecz również z uwagi na jego obecność na wystawie Schlesische Malerei und Plastik des Mittelalters. To bowiem sprawia, że jej włączenie do zbiorów Muzeum uznać można za kolejny etap prowadzonych obecnie prac mających na celu uczczenie nadchodzącego stulecia tego ważnego wydarzenia w 2026 r.