Xiężna wdowa Gabriela von Croÿ nie żyje

Requiescat in pace

Jej Królewska Wysokość xiężna Gabriela, wdowa po Jaśnie Oświeconym xięciu Karolu, czternastym diuku von Croÿ (1914-2011), zmarła w Wielki Piątek 2019 roku. Miała 91 lat.

Jej Królewska Wysokość urodziła się w Berchtesgaden 10 maja 1927 r. Była piątym dzieckiem (czwartą córką) króla Anglii, Szkocji, Irlandii i Bawarii Roberta I (IV) (1869-1955) i jego drugiej żony, pochodzącej z Luxemburga królowej Antonii (1899-1954). Przyrodnim rodzeństwem xiężniczki Gabrieli z pierwszego małżeństwa jej ojca – z xiężną Marią Gabrielą (1878-1912) – byli: xiążę Luitpold (1901-1914), xiężniczka Irmingarda (1902-1903), xiążę Albert, przyszły król Anglii, Szkocji, Irlandii i Bawarii (1905-1996) i xiążę Rudolf (1909-1912). Z drugiego małżeństwa król Robert dochował się także xięcia Henryka (1922-1958), xiężniczki Irmingardy (1923-2010), xiężniczki Edyty (1924-2013), xiężniczki Hildy (1926-2002) i xiężniczki Zofii (ur. 1935).

Sprzeciw króla Roberta wobec polityki narodowosocjalistycznych uzurpatorów sprawił, że rodzina królewska musiała opuścić Bawarię. W latach II wojny światowej jej członkowie byli rozproszeni po Europie. Xiężniczki Gabriela, Hilda i Zofia rozpoczęły naukę we Florencji (Jej Królewska Wysokość biegle władała językiem włoskim), następnie xiężniczka Gabriela zamieszkała z matką w południowotyrolskim Brixen i kontynuowała naukę w szkole sióstr loretanek. Po dwóch latach spędzonych w Brixen xiężniczki Gabriela i Zofia pobierały dalszą edukację w Asyżu pod kierownictwem hrabianki Pauli von Bellegarde. Po aresztowaniu przez Gestapo xiężniczka Gabriela trafiła do Weimaru, później zaś z innymi członkami rodziny znalazła się w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. Pod koniec wojny Wittelsbachowie zostali przeniesieni do obozu koncentracyjnego Flossenbürg, gdzie xiężniczki były świadkami zbrodni popełnianych na więźniach. Xiężniczka Gabriela wspominała: te obrazy prześladowały nas przez lata. Kolejnym obozem koncentracyjnym, do którego w kwietniu przetransportowano rodzinę królewską, było Dachau – wyzwolenie przez armię amerykańską przyszło 29 kwietnia 1945 r.

Po zakończeniu wojny xiężniczka Gabriela uczęszczała do Szkoły Sztuki i Rzemiosła w Lozannie, gdzie – ponownie pod opieką hrabianki Pauli von Bellegarde – studiowała fotografię. Ukończyła studia w 1949 r., po czym wyjechała do Egiptu i Peru, aby realizować swoją pasję fotograficzną.

W 1950 r. xiężniczka poznała przyszłego męża na ślubie swojej siostry Irmingardy z bawarskim xięciem Ludwikiem (1913-2008). Gabriela i Karol Emanuel zaręczyli się na początku 1953 r., a w połowie czerwca pobrali się w Nymphenburgu. Ceremonii przewodniczył x. kardynał Józef Wendel, arcybiskup Monachium i Fryzyngi. Xiążę po śmierci swojego ojca, diuka Karola Rudolfa, stał się w 1974 r. głową rodu Croÿ, a do tego czasu małżonkowie dochowali się trójki dzieci: JO xiężniczki Marii Teresy (ur. 1954, wdowa po hrabim Stefanie von Walderdorff), xięcia Rudolfa, piętnastego diuka von Croÿ (ur. 1955, wdowiec po xiężnej Alexandrze, z domu hrabiance Miłoradowicz) i xięcia Stefana (ur. 1959, maż hrabianki Beatrycze du Chastel de la Howarderie); mieli także dziesięcioro wnucząt.

Czternasty diuk von Croÿ zmarł 14 czerwca 2011 r., miał 96 lat. Po śmierci męża xiężna wdowa nadal mieszkała w rodzinnej posiadłości, zamku Merfeld. 3 maja 2019 roku o godz. 11.00 w kościele pw. św. Jakuba w Dülmen, nekropolii xiążąt von Croÿ, odbędzie się w jej intencji nabożeństwo żałobne.

opracowanie: Adrian Nikiel